Równo sto lat temu, 22 stycznia 1921 roku urodził się Krzysztof Kamil Baczyński.
Poeta, wybitny mistrz słowa i erudyta. Podharcmistrz Szarych Szeregów, żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej, jeden z najwybitniejszych twórców związanych z pokoleniem Kolumbów, którego w polskiej wyobraźni stał się wyraźnym symbolem.
Udział Baczyńskiego w powstaniu warszawskim Stanisław Pigoń określił mianem „strzelania do wroga brylantami”. Poeta poległ tragicznie w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku, w wieku zaledwie 23 lat.
I mnie przecież jak dymu laska wytryskała gołębia młodość; teraz na dnie śmierci wyrastam ja — syn dziki mego narodu.
Jako twórca zdążył napisać blisko 500 utworów wydając cztery tomiki swych wierszy. Osiągnął poetycką sprawność w tempie błyskawicznym. Patrząc z dzisiejszej perspektywy i śledząc dorobek jego pokoleniowych rówieśników, takich jak Tadeusz Różewicz, czy Herling-Grudziński, można tylko się domyślać jak wiele mógłby ten Autor „Elegii o…[chłopcu polskim]” wnieść dla polskiej kultury i dorobku intelektualnego.
Fascynuje dychotomiczność kreślonego przez Baczyńskiego poetyckiego świata. Precyzja słowa, językowa wrażliwość, plastyczne i obrazowe środki wyrazu otwierające przed czytelnikiem to „niebo złote” i „mleczów miękkich płynny lot”. Wreszcie powrót do romantycznego paradygmatu wplątanego w katastrofizm generacyjny „z głową na karabinie”.
Krąg jak nożem z wolna rozcina, przetnie światło, zanim dzień minie, a ja prześpię czas wielkiej rzeźby z głową ciężką na karabinie.
Za komuny z twórczością Baczyńskiego obchodzono się ze względną „wstrzemięźliwością”, wynikającą choćby z Jego przynależności do Armii Krajowej (szczególnie w powojennej Polsce socjalistycznej był to czynnik dyskwalifikujący). Tym bardziej cieszy fakt, że obecnie poezja i dzieła Poety cieszą się zainteresowaniem i rozpoznawalnością nie tylko pośród specjalistów.
Setną rocznicę urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego symbolicznie uczcił Sejm RP poprzez ustanowienie go patronem 2021 roku. Na pewno wpłynie to pozytywnie na popularyzację i rozpowszechnienie tej trudnej egzystencjalnie, ale pięknej lirycznie twórczości.
(…)bo to była życia nieśmiałość, a odwaga—gdy śmiercią niosło. Umrzeć przyjdzie, gdy się kochało wielkie sprawy głupią miłością.
~Jakub Horbacz
